Chirurgia, jak każda zabiegowa dziedzina medycyny, wiąże się nieuchronnie z urazem. Mniejszym lub większym, zależnie od choroby, metody czy doświadczenia chirurga. Uraz chirurgiczny w obrębie tkanek nieuchronnie związany jest z uszkodzeniem naczyń krwionośnych i krwawieniem. Tak też przez lata kojarzona była chirurgia – jako ta „krwista” część medycyny, w której krwawić musi, w której dobry chirurg to ten, który akceptując ten stan jest w stanie przeprowadzić szybko zabieg. Stopniowo zmieniało się nasze podejście do zabiegu. Poszukiwano metod mniej inwazyjnych, poszukiwano oszczędniejszych dla tkanek technik, konstruowano narzędzia, których jednym z celów było zmniejszanie krwawienia.

Zaczynaliśmy też, chirurdzy, anestezjolodzy, lekarze innych specjalności opiekujący się pacjentem chirurgicznym, zdawać sobie sprawę, że krwawienie nie jest nieodłącznym atrybutem chirurgii a poważnym, groźnym wydarzeniem dla organizmu operowanego pacjenta. Że pogarsza przebieg zabiegu, nie tylko mechanicznie zalewając nam pole operacyjne, ale też wpływa negatywnie na pacjenta, na znieczulenie, na gojenie, na powrót do zdrowia. Zaczęliśmy również lepiej rozumieć, iż uzupełnienia krwi utraconej poprzez toczenie, choćby efektywne „objętościowo” nie pozostaje bez wpływu na pacjenta. Że litr krwi utraconej nie jest tak prosty do skompensowania przez litr krwi przetoczonej.

Jesteśmy obecnie na etapie, w którym wiemy dokładnie, jak niekorzystnym zjawiskiem jest krwawienie śródoperacyjne. To dobrze, ta wiedza jest ważna dla pacjenta, dla nas. Jesteśmy jednak na szczęście krok dalej, mając wiedzę, narzędzia, leki, pomysły jak krwawienie ograniczyć a najlepiej do niego nie dopuścić. Umiemy coraz lepiej z nich korzystać, coraz świadomiej w swej technice operacyjnej zwracamy uwagę na hemostazę i szanujemy krew.

Warto i trzeba o tym rozmawiać. Razem poszukiwać optymalnych rozwiązań, dzielić się doświadczeniami i tymi „technicznymi”, zabiegowymi i tymi w zakresie pewnych strategii, pomysłów, standardów.

Każda kropla potu wylana na szkoleniach to kropla krwi zaoszczędzona u pacjenta. No, może nie tak bezpośrednio, ale coś w tym jest…

Serdecznie zapraszam,
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Banasiewicz
Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu